Yıllar ne çabuk geçiyor. Daha dün çocuktuk. O bize başka ülkelerin, başka diyarların, başka iklimlerin gerçek masallarını anlatırdı. Şarkılar söyler, bizimle sohbet eder, bize şarkılar söyletirdi. Ispanakta demir vardı, çocuklar arabada öne oturmaz, geceleri dişlerini fırçalamadan yatmazdı.

"Hala Kızı Zehra" gerçekti. "Düriye" de öyle. "Osman"ın acıklı hikayesine dolardı gözlerimiz. Hepimizin bir "Süper Babaanne"si vardı "Nane Limon Kabuğu" kaynatıp hastayken bizi iyi eden. "Aynalı Kemer"ini de severdik, "Lahburger"ini de. "Bugün Bayram"dı erken kalkmamıza sebep. Kâh "Arkadaşım Eşşek"ti bizi neşelendiren, kâh "Ayı". 

Kızlar "Hal Hal", erkekler "Kol Düğmeleri" takarken, "Alla Beni Pulla Beni"yle yakalandık ilk "Kara Sevda"larımıza. "Gülpembe" gibi, "Sakız Hanım Mahur Bey" gibi aşklar yaşamayı istedik, yıllar sonra "Eski Bir Fincan"la kahve içebilmeyi diledik yine "2023"de.

Barış Manço'nun ölümü herkes gibi beni de derinden etkilemişti. Aileden, akrabadan birni kaybetmekten farkı yoktu. Öyle yakın, öyle tanıdıktı acısı. O tatlı dilin, o güleç yüzün, o akıl küpünün, kocaman kalbin susmasını, durmasını, göçüp gitmesini kabul edemiyordum. Kimse kabul edemiyordu. Memlekette eşi benzeri az görülmüş bir cenaze töreniyle uğurlanması boşuna değildi. Bu ülkede yaşayan herkesin ailesinden biri eksilmişti. 

"Barış Abi" Birinci Bölüm 

Bu ülkede doksanlı yıllardan geçip de İskender Paydaş’ın Kayahan’ın arkasında akordeon çalarken saçlarını oradan oraya savurmasını unutabilmiş az sayıda insan vardır. Henüz ve hâlâ okullarda saç kontrolü yapılıyor, saçı uzun erkeklere sokakta alaycı Lale Belkıs tebessümleriyle bakılıyor iken İskender Paydaş’ın müzisyenliğinden ziyade saçlarıyla hafızalarımıza yer etmesi boşuna değildi. Doksanlarda yurt sathında muazzam bir yetenek patlaması yaşıyor iken, ayırt ediciliğimizde “umut vaat eden müzisyen” olma halinin tek kriter olmaması gayet doğaldı.

2012 yılı Eurovision Şarkı Yarışmasında hangi ülkelerin hangi yarı finalde yarışacağı bu akşamüzeri Bakü’de çekilen kura sonucu belli oldu. Türkiye ikinci yarı finalde, yani 24 Mayıs gecesi yarışacak.

Azerbaycan “televizyası” tarafından yapılan canlı yayın TRT Müzik’te Cüneyt Asi Duru ve Bahar Akça’nın sunduğu “Müzik-Market” programı içerisinde ekrana getirildi. Stüdyoda Bülent Özveren, Semiha Yankı ve Can Bonomo vardı. Elbette Sayın Özveren’in yorumlarından diğerlerine pek konuşacak fırsat kalmadı ama yine de 1975 ve 2012 temsilcilerini yan yana getirmek ciddi bir programcılık başarısıydı; programın yapımcılarını tebrik etmek lazım.


(Bu arada yeri gelmişken, halen Türkiye televizyonlarında, en kral ve en kuvvetli müzik kanallarımız da dahil olmak popüler müziğin nabzını bu kadar günü gününe, bu derece iyi tutabilen bir başka müzik programı daha yok. Özellikle Cüneyt Asi Duru’nun müziğe olan tutkusu ve birikimiyle sürüklediği, seyri son derece keyifli bir program Müzik Market. Hafta içi her gün 18:00’da TRT Müzik’te ekrana geliyor, aklınızda bulunsun.)

Bilmeyenler için hatırlatayım; Eurovision Şarkı Yarışması iki yarı final ve bir final olmak üzere toplam üç gecede tamamlanıyor. Avrupa Yayın Birliği’nin kurucuları olan ve “big five” (beş büyük) diye anılan İngiltere, Fransa, Almanya, İspanya ve İtalya yarı finallere katılmıyor, doğrudan finalde yarışıyor (Özveren canlı yayında “big five”ı “parayı veren düdüğü çalar ülkeleri” diye adlandırıp yine kinayenin büyüğünü yapmaktan geri kalmadı.)

Bir de o yıl yarışmayı düzenleyen ülke, yani bir yıl öncesinin birincisi de finalde doğrudan yarışıyor. Kalan ülkelerse çekilen kura sonucu iki yarı finale dağıtılıyor. Her yarı finalde herkes kendi grubundaki ülkelere oy verebiliyor. “Big five” ve ev sahibi ülke ise yine çekilen kura ile iki geceden birinde oy kullanacak şekilde dağıtılıyor.

İşte bu akşam çekilen tüm bu kuralar sonucu Türkiye ikinci yarı final gecesine kalarak avantajlı bir konuma yerleşti. Zira yarışmanın yıllardır süren seyrinde bize puan veren ve vermeyen ülkeler kefeye konduğunda, ekseriya puan veren ülkelerden oluşan bir gruba denk geldik. Grubumuzda Almanya, İngiltere, Fransa ve Hollanda gibi Türk nüfusun da yaşadığı ve hemen her sene puan aldığımız dört ülkenin yanı sıra, yine yakın kültürel bağlarımız nedeniyle oy aldığımız Makedonya ve Bosna Hersek de var. Ukrayna ve Malta’dan da oy gelme ihtimali olduğu göz önüne alınırsa neden avantajlı olduğumuz ortaya çıkıyor.

Tabii aslında ak koyun kara koyunu belli eden tek kriter şarkının kendisi. Öncesinde ne kadar tahminde bulunsak boş. Şarkı beğenilmezse Türk diasporası filan zerre işe yaramıyor; geçen sene gördük nitekim. O yüzden en sağlıklı tahminleri ancak şarkı belli olduktan sonra yapabiliriz/yapmalıyız.


Rusya’nın diğer grupta kalması da sevindirici zira SSCB’den kopmuş ülkelerin ezeli ve ebedi tüm puanları Rusya’ya gidiyor. Aynı şekilde senelerdir kör sağır birbirini ağırlayan Yunanistan ve Kıbrıs (“Rum Kesimi” tabii ki; yanlış olmasın) da aynı gruptalar. “Al gülüm ver gülüm” eylesinler gönüllerince. Buna mukabil Azerbaycan bizim grupta olsa iyi olurdu haliyle bir “al gülüm ver gülüm” de biz yapardık ama neyse; artık final gecesi yaparız.

Bu arada Can Bonomo’nun yayın süresince konuşabildiği sayılı dakikalarda hazırladığı şarkı/şarkılar üzerine söylediklerini de aktarayım hemen. Şarkının İngilizce olacağı kesin gibi. Şu an iki üç şarkı varmış hazırlanan ve TRT’ye sunulacak olan ama Bonomo ve ekibi bir şarkıya daha fazla yükselmişler gibi görünüyor; yani söylediklerinden öyle anladım. Zaten şarkının ay sonunda netleşmesi gerekiyor ki neresinden baksanız bir hafta zaman kaldı.


Bu akşam Bakü’den yapılan canlı yayında bu seneki yarışmanın sloganı ve logosu da açıklandı. Azerbaycan, tanıtımlarda “land of fire” (ateş diyarı) olarak lanse ediliyor. Özveren’in bu konudaki açıklamasına göre hem petrol hem de doğal gaz çıkan bu topraklarda ikisinin bir araya gelmesinden oluşan ateşin tanımlamasıymış bu. Pek romantik gelmiyor kulağa ama öyleyse öyledir, ne diyelim. Neyse, buradan yola çıkarak da alev/ateş motifli bir logo ve “light your fire” (ateşini yak/ateşle) sloganını seçmişler. İnsanoğlu var olduğundan beri yeryüzünün dört elementinden biri olan ateşi kullanıyor. Eh bu da yarışmanın hümanist ve siyasetler üstü (özde değil sözde elbette) ana temasına cuk oturuyor. 

Bir de bu akşamki canlı yayında Bakü Belediye Başkanının bir konuşması vardı ki sahiden şahaneydi. Bu Azerbaycan Türkçesi ile Türkiye Türkçesi arasındaki anlam farklılıkları, onların dili kullanma biçimleriyle bizim yıllar içinde kibarlaşmış (belki de kabalaşmış) Türkçemizin tezatları belli ki Azerbaycan serüvenimiz boyunca bizi epeyce eğlendirecek. Bu akşam Sayın Belediye Başkanının her “Yerevizya Mahnı Müsabikesi” (Eurovision Şarkı Yarışması) deyişinde çok eğlendim mesela ben. Bir de Azerilerin yarışmayı kazandıkları gece “sehere kedar tantana” ettiklerini anlatması pek hoştu.


Bu arada bu sene yarışmaya katılacak diğer ülkelerde de faaliyetler devam ediyor. Hatta şu ana dek birkaç ülke yarışmaya göndereceği şarkı ve şarkıcıları belirledi bile.

Bunlardan biri Danimarka. Danimarka’yı 1990 doğumlu Soluna Samay “Should’ve Known Better” adlı şarkıyla temsil edecek. Samay’ın bugüne dek yayımlanmış bir albümü var. Yani henüz yolun başında bir müzisyen. Şarkısına gelen ilk tepkilerse olumlu. Bir Eurovision şarkısından çok, Avrupa popüler müzik piyasasında duymaya alıştığımız şarkılara benziyor. Buyurun bir de siz dinleyin.

Arnavutluk 20 finalistin katıldığı bir yerel final yaparak birincisini belirledi ve ülkeyi temsil etmek üzere seçilen isim aslen Kosovalı olan Rona Nishliu oldu. “Suus” fena halde eski stil bir performans şarkısı. Arnavutların daha önce gönderdiği şarkılara da bakılırsa böyle bir beğenileri olduğu söylenebilir. Bu arada bu şarkı tam Sertablık (sal sesini âlem duysun.) Hani Türkçe söz yazıp söylese yadırgamayız, o derece. İsviçre’nin yerel finallerinden birinci çıkan Sinplus adlı grup Ivan ve Gabriel adlarını taşıyan İtalyan kökenli iki kardeşten oluşuyor. Broggini kardeşler “britpop” sularında dolaşan ve kolay dile yerleşen “Unbreakable” adlı şarkıyla İsviçre’yi temsil edecekler. Bir de bizim gibi şarkıcısını seçip de şarkısını seçmeyen ülkeler var. İlginizi çeker mi bilmem ama o ülkeler ve şarkıcılarının adları da şöyle sıralanıyor; Belçika (Iris), Bosna Hersek (Maya Sar), Karadağ (Rambo Amadeus), Makedonya (Kaliopi), Sırbistan (Zejko Joksimovic), İspanya (Pastora Soler), Hırvatistan (Nina Badric), Fransa (Anggun), Kıbrıs (Ivi Adamou).

Eurovision günlüğü önümüzdeki günlerde en taze gelişmelerle devam edecek. Takipte kalın!

ACILARIN TENORU


Tarzları, tavırları, duruşları ve kariyer çizgileri zerre kadar benzeşmese de, Erol Evgin’den bu yana ‘ailemizin sanatçısı’ çizgisine en çok yaklaşabilen şarkıcı Ferhat Göçer’dir dersem sanırım yanlış olmaz.

(Ekim 2011 tarihinde oydar.com 'da yayımlanmıştır.)

Gün boyu yağan karın buza kestiği, kuru ayazın adamın iliğine kemiğine işlediği bir gecede, şehirdeki evlerin ışıkları bir bir söner, insanlar sıcak yataklarında, kalın yorganların altında derin uykulara teslim olurken, tek tük arabaların geçtiği, sokak lambalarının asfaltın üzerindeki buzu saydamlaştırdığı caddelerde, ağır ve temkinli sürmeye gayret ettiğiniz bir arabanın içerisinde hayal edin kendinizi. Çok değil, yarım saat sonra yeni günün ilk dakikalarına gireceksiniz ve çoğunluğun kim bilir kaçıncı rüyasında karşıladığı yeni günü, ta sabahın ilk ışıkları doğana kadar uyanık geçireceksiniz. Gece vardiyasına gidiyorsunuz. Hayır, bir fabrikada değil; radyoda!

Sonrasında aktarmalara her gün gidip gelemeyecek, işin hamaliyesini başından beri çok da severek yapan Elhan’a tamamen devredecektim. Yani, ilk günden beri aklımda olan, metinleri izlediğim görüntülerin izdüşümden yola çıkarak yazma planı, dün bir bugün iki sekteye uğramıştı. İşim gereği her gün stüdyoda olamıyordum. Stüdyoda aktarılan görüntüleri de eve getirme şansımız yoktu. 

Birkaç kez boş zamanlarımda stüdyoya giderek, aktarılmış kasetleri izlemeye çalıştıysam da, bunun da o kadar kolay olmadığını görünce vazgeçtim. Özellikle hafta sonları boş cihaz bulup, oranın sorumlusuna rica minnet cihazı açtırmak, sonra saatlerce başında oturup görüntü izlemek filan TRT bürokrasisinde epeyce çetrefilli işlerdi. Nitekim bürokrasi kelimesinin bile tek başına yetersiz kalacağı o “işi sekteye uğratma” hali ilerleyen safhalarda da sıklıkla karşımıza çıkacaktı. 

Bu durumda bana düşen, yıllar öncesinden hatırladığım ya da hiç görmediğim görüntüleri Elhan’ın bana anlattığı kadarıyla hayal ederek metne dökmekti. Ben de öyle yaptım. Her şeyden bir parça aldım. Her hafta radyo programım sonrasında gelen telefon ve postalardan hatırıma düşenler de vardı o metinlerde, kendi hissettiklerim de, başkalarının, sözgelimi Elhan’ın, hatta D.’nin  hayatlarından kulağıma yer edenler de. Herkese, kim varsa hepsine, aslında tek kelimeyle geçmişe delice hayran sunucu kadın tiplemesi gittikçe şekillenirken gözümde, bir yandan da bu TRT geleneğine göre hayli “sulu” sayılabilecek kadını dengelemek için, şarkıcıların resmi biyografilerini de kısa metinler halinde kaleme alıyordum. 

O metinleri görüntülerin üzerine dış sesle verecek ve sunucu kadının öznelliğini, TRT usulü bir ağızla resmileştirecek ve işin içine belgesel sosunu sezdirmeden yedirmiş olacaktık. Tabi her gün onar dakikalık ikişer bölüm halinde yayınlanacak bir serinin içerisine bunca şeyi sığdırmanın sonunda dönüp dolaşıp çok sağlam bir kurgu cambazlığına dayanacağını henüz kestiremiyordum. 

Radyoda bunu yapmak çok kolaydı. Ses dosyalarını kolayca kesip biçmek, saniyelerle hatta saliselerle dans etmek, kendi başıma, yardım almaksızın bile becerebildiğim bir şeydi. Bir projede her şeyin hayal ettiğim gibi olmasının, radyoda pekala mümkün, televizyonda ise bir çok koşula ve kişiye bağlı olarak ihtimal dahilinde olduğunu öğrenmem için biraz daha zaman geçmesi gerekecekti.

“Kumral bir kadın,” diyordu Elhan telefonda bana. “Biraz tombik ama çok güzel bir kadın...” Anlamadığımı görünce telefonu dayıyordu önünde duran monitörün hoparlörüne. Ceylan Ece söylüyordu: “İsmin cismin ne söyle kimsin, nerden geldin, kimsin nesin ?..” Siyah, askılı tuvaletinin üzerine şifon bir pelerin giymişti. Bukle bukle saçlarını, peleriniyle aynı ahenkte savuruyor, arada bir hangi kameraya bakacağını şaşırıyor, sürekli gülümseyerek durumu idare etmeye çalışıyordu. Ne kadar da çok Fatma Teyzeye benziyordu. 

Kim bilir neredeydi şimdi Fatma Teyze ? Orduevi gecelerinin değişmez assolistiydi o. Tıpkı Ceylan Ece’ninkine benzer tuvaletler giyer, gecenin belli bir saatine kadar salondaki masalardan birinde kocası ve çocuklarıyla birlikte kendi halinde otururken, ismi anons edilince alkışlar arasında sahneye çıkar, askerliğini yapan müzisyenlerden oluşan saz heyetine doğru dönüp, bir baş işaretiyle “başlayın” komutunu verir, sonra değme alaturkacılara taş çıkaran bir edayla şarkısına başlardı. 

En çok da bizim aramızdan, bizim oturduğumuz masalardan birinden kalkıp sahneye çıktığı için, daha dün sabah evimize komşu balkonda çamaşır asmış, halı dövmüş olduğu için, gecenin sonunda cümbür cemaat eve dönülürken, salondaki tüm kadınlarınkinden daha afili de olsa tuvaleti, bizimle aynı taşlık yoldan yürüyerek kocasının kolunda lojmanın yolunu tutacağı için alkışlardık onu. 

Sesi güzeldi ya da değildi, şarkı söyleyebiliyordu ya da söyleyemiyordu, ne fark ederdi ki ? Orta yaşını almış, iki çocuk annesi, orta gelirli bir ailenin börek açan, turşu kuran, gün aşırı süpürge yapan ev kadını, allı güllü tuvaletler içinde sahneye çıkıp şarkıcıymış gibi yapıyordu ya, o bile az şey değildi seksenli yılların Türkiye’sinde. 

Çok az plak yapmış, sonra nedense ortalardan kaybolmuş Ceylan Ece’nin yüzü Fatma Teyze’nin yüzüyle karışıyor hafızamda. Fatma Teyze’nin assolisti olduğu Elazığ Orduevi’nin bahçesinde, 12 Eylül sonrası Elazığ’a ilk ziyaretini yapacak olan Kenan Evren’i beklediğimiz gün geliyor aklıma. 

Geliş haberi kulaktan kulağa yayılmış, lojmanlardaki bütün subay-astsubay eşleri, en süslü gün kıyafetlerini giyip, Orduevinin kuaföründe en seksenli yıllar saçlarını yaptırmış, sonra çocuklarıyla beraber bahçede toplanmıştı. Kimi Pamela’ydı, kimi Sue Ellen, kimiyse Leydi Di... Sarı sıcak bir yaz günüydü. Kenan Paşa saatler sonra geldiğinde hep beraber ayağa kalkmıştık. Resmi arabadan inmiş, eliyle uzaktan selam vermiş, biz deli gibi alkışlarken o, Orduevi binasından içeri girip, odasına çıkmıştı. 

Saatler süren bekleyişimiz sırasında, kuaför salonundaki Hey dergisini aşırmış, bahçede bir köşeye çekilip başından sonuna okumuştum. Bülent Ersoy, Bo Derek’e özenmiş, uzun saçlarını onun gibi tutam tutam ördürmüştü. Derginin kapağını onun Bo Derek saçlı pozu süslüyordu. Bir süre sonra gazetelerde Bülent Ersoy’un sahne yasağı haberlerini okuyunca Kenan Evren’in o gün benim Orduevi bahçesindeki masalardan birinde bıraktığım Hey dergisini her nasılsa bulup Ersoy’un o resimlerini gördüğünü ve çok kızdığını düşünmüştüm. Uzun zaman Bülent Ersoy’un sahne yasağının suçlusu olarak gördüm kendimi. Neyse ki Kenan Evren, Fatma Teyze’yi şarkı söylerken görmemiş, ona da yasak getirmeye kalkmamıştı da gazino sahnelerinden bir assolist eksilmiş olsa bile, bizim sahnemizden eksilmemişti.

Yazının beşinci bölümünü buradan okuyabilirsiniz.

DEVAM EDECEK