Yeter ki Müzik Olsun

“FARKIN NE?”

Henüz albüm çıkmadan ilk şarkı “Yakar Geçerim” radyolara servis edildiğinde, Twitter’da şuna benzer bir yorum yazmıştım: “Bu yazın şarkısını Ajda Pekkan yapmış, herkese geçmiş olsun!”

Aradan bunca zaman geçtikten sonra bunu hatırlatmamın sebebi, kehanetimin doğru çıkması. Yok hayır, öyle “aman da ben nasıl da iyi bilirim bu işleri” diye bağlayacak değilim lafı; aksine genellikle yanılırım bu tip tahminlerimde. Adına popüler müzik denilen karmaşık işte kimin, neyin, nasıl, ne derece sevilip tutulacağını önceden kestirebilmek her babayiğidin harcı değildir. Bu işi meslek edinmiş prodüktörler bile ters köşeye yatar kimi zaman; kaldı ki bir gariban müzik yazarı niye yatmasın? Mesele o değil. Mesele görünen köyün kılavuz istememesi. Şöyle ki…

Bir kere Tarkan eli değmiş ne varsa kredisi yüksek oluyor dinleyici gözünde. Bunu daha önce de deneyimledik birkaç kez. Tarkan’ın Sibel Can’a verdiği B sınıfı şarkılar bile iyi iş yaptıysa, Ajda’ya verdiği haydi haydi yapacaktı, burası belliydi.

Sonra ortalıkta bir düet lafı dolaştı ama Tarkan tıpkı Nazan Öncel’in albümündeki gibi burada da düet filan yapmamış, olsa olsa “vokal” denilebilecek bir “sesli dokunuş”la yetinmişti. Ama dedim ya Tarkan’ın sesinin (tabirimi mazur görün) ölüsü bile para ederdi havada karada. Değil “Aaaaaaa” demesi, “intro”nun üzerine öksürmesi bile yeterli olurdu. Bu memlekette pop müzik pop müzik oldu olalı gündem teşkil etmiş bir (süper müper değil artık) starlar ötesi yegane sanatkârımızla, muhtemelen gelecek kuşakların hafızasına benzer sıfatlarla kazınacak şimdilik sadece “mega” starımızın aynı şarkıda şu veya bu şekilde buluşması hiç de az şey değildi.

Tamam düetlerden/müzikal ortaklıklardan hepimize fenalıklar geldi kabul ama takdir edersiniz ki bu bir Ferhat Göçer-Petek Dinçöz ya da ne bileyim Mustafa Ceceli-Elvan Günaydın ortaklığı değil. Koskoca Ajda ve koskoca Tarkan’dan bahsediyoruz. Destur çekelim. Çekmeliydik yani. Çekmeyenler oldu; fena da yanıldılar. Tüm sayısal/fiziksel veriler (tıklanma, dinlenme, radyolarda çalınma, kulüplerde bangırdatma oranları) kadar genelin ortak fikir paydası da gösteriyor ki, 2011 yazına damgasını vuran şarkı “Yakar Geçerim” oldu.

Fark ettiyseniz “Bu şarkı Ajda’ya yakıştı mı?” sorusunun cevabını saklı tuttum yukarıdaki paragrafları yazarken. Çünkü asıl eleştirilen nokta tam da burasıydı. Ajda “ufak ufak uzarım” der mi? Ya da “pılımı pırtımı”?.. Bu zamanda “sevene zulmetmek” alaturkalığı mı kaldı? Ya da üstat Dilmener’in dört başı mamur bir Ajda hayranı olarak tek cümleyle özetlediği gibi; “Koskoca Süper Star çoluk çocuğun elinde oyuncak” mı edildi?..

Peki o zaman bir de başka bir pencereden bakalım. Ajda Pekkan’ı Ajda Pekkan yapan nedir sizce?.. Sadece şarkıları mı?.. Bence değil. Ajda Pekkan daha ilk günden beri (altmışlı yıllardan bahsediyorum) hep görüntüsüyle koşut bir şarkıcılık başarısını sürdürdü. Tam da bir “star”da olması gerektiği gibiydi her şey. Bir illüzyon gösterisiydi. Oysa o aslında “Kapı açık arkanı dön ve çık” derken de öyle bir kadın değildi. Öyle olsa, o şarkıyı söyledikten beş yıl sonra evinin kadını olup, kocasına kendi elleriyle pişirdiği kahveyi servis ederken mutlu mesut görüntülenmeyi göze alabilir miydi?

Ajda’nın hangi şarkısı ya da hangi albümü Türkiye’de popüler müziğin gidişatını değiştirdi; yeni, farklı, denenmemiş, çığır açan ve benzeri sıfatların her hangi birisine layık görüldü? Tabii ki bir çok konuda örnek ve öncü oldu ama örnek olduğu konu hiçbir zaman müzikal duruşu değildi. Hatta kim bilir belki müzikal bir duruşu da yoktu!

Mesela bahis konusu ettiğimiz “Bambaşka Biri” bugün hâlâ Demet Akalın ve türevlerinin ekmek yemesini sağlıyor. Peki Ajda o şarkının neresinde?.. Ben söyleyeyim; sadece taşıyıcısı ya da başka bir deyişle mankeni. Evet, Allah için güzel bir manken. Öyle dik duruyor, öyle yürüyor, öyle bir taşıyor ki ona biçilen şarkıları, biz onu gerçekten şarkıdaki kadın sanıyoruz. Ama aslında şarkı(lar)daki kadın Fikret Şeneş’ten başkası değil!

Denilebilir ki, başından beri Ajda Pekkan’ın bir bütün olarak elbiseyi güzel taşıma kaygısı, elbisenin kendisinden daha önemli oldu. Nitekim üzerinde en kötü elbise bile güzel durdu bu yüzden. Çünkü onun derdi kendini en güzel, en genç, en hayranlık uyandırıcı, en popüler kılacak elbiseleri giymekti. O elbiseleri kimin, nasıl yarattığı hiç önemli değildi. Bundan kırdı geçti birlikte çalıştığı herkesi. Bir Fikret Şeneş’i küstürdü, bir Şehrazat’ı… Elli bin yeni söz yazarı (buna ben de dahilim), besteci ve aranjör denedi, bugün beğendiğini yarın hiç beğenmedi; üç gün birlikte can ciğer kuzu sarması çalıştığını, dördüncü gün kapının önüne koyuverdi. Çünkü o “ne yazık ki çerçeve değil; resim arıyor”du! (Ajda’nın bütün hayatını özetleyen bu tuhaf cümlenin Serdar Ortaç’ın kaleminden çıkmış olmasındaki paradoksu ne kadar yazsam bitmez, o ayrı.)

Şimdi elli yıla yaklaşan müzik yolculuğu boyunca müzik adına duyduğu tek tük kaygı da hep kendine baktığı aynada görmüş bir “star”dan bahsediyoruz. Bu kadın altmış beş yaşından sonra neden bu minvalde kaygılara bulansın ki? Ne yapmasını bekliyoruz mesela? Bir caz albümü (ki mutlaka şahane yapar yapsa)? Zuhal Olcay, Bülent Ortaçgil ayarında kalburüstü bir şeyler? Opera aryaları ve klasik “balad”lar dolusu bir albüm?.. Hadi hepsinden geçtim; o çok sevdiğimiz yetmişli, seksenli yılların Ajda’sına geri dönse?..

Ajda’nın istediği bunların hiç biri değil. O bugünün Kral Tv’nin Top 20 listesinde Demet Akalınlarla, Hande Yenerlerle, Gülşenlerle yarışmak istiyor. Ve yarışıyor da nitekim. Nasıl mı?.. Bir Tarkan bestesiyle tabii ki! Bu kadar basit.

Eğer bugün Ajda’nın “Yakar Geçerim”i söylemesini eleştireceksek, o zaman starımız şahanemizin tam da Fransalara gidip gelmelere doyamadığı, yurt dışına açılıp açılıp sarı saçları ve yapma çilleriyle geri döndüğü, gözümüze Batılıdan da Batılı gözüktüğü günlerde plak yaptığı “Kaderimin Oyunu”nu, “Dert Bende”yi ne yapacağız?

İlk kez tamamen yerli bestelerden oluşturulan ve “jazzy” bir “sound” yakalamak için özellikle Garo Mafyan’la çalışılan 1982 çıkışlı “Sen Mutlu Ol” albümündeki aynı adlı şarkı ve hemen ardından gelen zır arabesk “Felek”i nereye koyacağız?

Ya o ayılıp bayıldığımız “Ajda ‘90” albümündeki onca şahane şarkı arasında bir anlamsızlık abidesi gibi duran “Hayırdır İnşallah” (nam-ı diğer “Ne ala Mualla”) neyin nesiydi? Ondan daha da anlamsız “Sarıl Bana”yı, “Tazem”i ve daha nicelerini duymadık, dinlemedik mi?

Yani Ajda bunu ilk kez yapmıyor sizin anlayacağınız. Çünkü onun dert ettiği duruş, müzikal bir duruş değil. Popülerin tam ortasında durmak istiyor. Ve biz de onu orada seviyoruz zaten. Gerisi yersiz “aman hiç beğenmedim”cilikten öteye geçmiyor.

Bütün bunları üst üste koyduğunuzda, yukarıda bahsettiğim nedenlerden dolayı defalarca kalıp değiştirmiş, son dakikaya kadar da son halini alamamış “Farkın Bu”, tek bir şarkısıyla bile başarıya ulaşmış bir albümdür. Ajda’nın yaşına geldiğinde , peşi sıra sürüklediği neredeyse bir insan ömrü kadar uzun bir kariyere rağmen, yenilenip, yeni kalıp, ayakta durabilen ve torunu yaşındakilerle aşık atabilen ikinci bir “star” çıkarsa günün birinde, Ajda’nın hatalarını o zaman tartışmaya başlayabiliriz. Ama şimdilik averaj Ajda’da!

“Yakar Geçerim”in gözle görülür başarısını ve (fazla geç kalmadan üzerine gidildiği takdirde) en az üç “hit” daha çıkarabilme potansiyelini bir kenara koyar ve bir bütün olarak albümü ele alırsak, bambaşka bir tablo çıkıyor karşımıza.

“The Best Of Ajda”yla doksanlı yılları tam da son dönemecinde, kıl payı kârda kapatan Ajda’nın, iki binlerin başından beri derli toplu bir albüm çıkaramadığı ortada. “Farkın Bu” ne yazık ki bu genellemeyi değiştirmeyecek bir çalışma olmuş.

“Diva” felaketinden sonra “Sen İste”yle tekrar yol almaya başlayan Ajda, “Cool Kadın”da sadece birkaç şarkılık sükse yapmış, albümün tamamı dişe dokunur çıkmamıştı. “Aynen Öyle” nispeten daha derli toplu dursa da, tam da Ajdalık Şehrazat şarkılarının (muhtemelen yine Ajda’nın isteği doğrultusunda yapılmış) fazla sentetik düzenlemeleri, müzikal açıdan tatsız bir albüm çıkarmıştı ortaya.

Kuşkusuz ki gelecekte iki binlerin Türk popu bahis konusu edilirken “Sen İste”, “Vitrin”, “Aynen Öyle” ve “Flu Gibi” başta olmak üzere, bu albümlerden bir çok şarkı da listeye girecek; ama yine de bu albümlerin hiç biri “Süper Star” serisinin ilk üç albümünden biriyle bile denk olamayacak, bunu da kabul etmek lazım. İşte “Farkın Bu” da aynı kararsız ve yarım yamalak yoldan gitmişe gibi görünüyor.

Bu albümdeki şarkıları iki ayrı kategoride toplamak mümkün. Öncelikle “Yakar Geçerim”in öncü olduğu “bugünün popu” kategorisi. “Arada Sırada”, “Hadi Gel” ve “Özetle” bu başlığın altına alınabilecek diğer şarkılar. Bu dört şarkı da başka bir kaygı taşımaksızın, doğrudan doğruya bugünün dinleyicisi yakalamak maksadıyla albüme konulmuş, bu çok belli.

Bir Sinan Akçıl bestesi olan ve aslında çıkış şarkısı yapılması düşünülürken neden sonra vazgeçilen “Arada Sırada”, üç versiyonla albüme girdiğine göre, albümü kotaranların beklentisini yüksek tutmuş bir şarkı olsa gerek. Haksız da sayılmazlar. O kadar yapışkan bir melodisi var ki şarkının, nakarat bölümünün bir türlü akmayan, dile takılan şarkı sözlerine rağmen, “hit” olması neredeyse kesin gibi. (Tam da bu satırları yazdığımın ertesi günü Sinan Akçıl’ın Twitter’da (imlâsını değiştirmeden alıntılıyorum) “ARADA SIRADA''sarkısını aynı albumun çıkış sarkısından daha cok sahiplenen Turk halkına tesekkur ederim..sevgiler..” yazması konusunda bir yorum yapmamak için kendimi zor tuttuğumu bilmenizi isterim.)

“Arada Sırada”nın Ajda’ya, Ajda’nın da bu şarkıya kattığı hiç bir şey yok. Sözgelimi Ziynet Sali de söylese dile düşermiş bu şarkı. Hatta Ajda’nın doksanların başında her nasılsa kapıldığı ve artık kurtulmuş görünse de, bulduğu her fırsatta tekrar ortaya çıkardığı şu boğum boğum gırtlak nağmelerinden, o abartılı Ebru Gündeş soslarından arınsa, daha bile etkili bir şarkı haline gelebilirmiş.

“Hadi Gel” ise tam tersine, çok sıradan bir Serdar Ortaç şarkısı olabilecekken, Ajda’nın sesinde dikkat çekici ve akılda kalıcı bir hale dönüşüyor. Ne ki bu şarkının sözleri tam anlamıyla deli saçması. Evet, Serdar Ortaç şarkılarında hiçbir zaman edebi mısralar aramadık, hatta yeri geldi onu böyle de kabul ettik ama “Yürekte yara küsmeden” ne demektir Allah aşkınıza? “Olası gözyaşı”nı geri istemek nasıl bir şeydir? Peki bir insan nasıl “servet” olur?.. Bu ve buna benzer, neredeyse her cümlede başka türlü bir akıl durgunluğu (dumur) yaşatan tanımlar, tabirler, ifadelerle dolu bir şarkı “Hadi Gel” (“Biraz erkek olalım” kısmına hiç girmiyorum farkındaysanız). Hani o sözlerinden dolayı eleştirilip duran “Yakar Geçerim” var ya, gayet masum kalıyor “Hadi Gel”in yanında inanın.

Albüm piyasaya çıkmadan ve son halini almadan çok önce Ajda Pekkan bu şarkıyı bir televizyon programında ENBE Orkestrası eşliğinde “playback” yaparak söylemiş, sonra Serdar Ortaç, henüz izni için imza bile vermediği şarkısının televizyonda seslendirilmesinden rahatsız olunca bir takım gel-gitler yaşanmıştı. Şarkının albüme girmeyeceğine kesin gözüyle bakılıyordu. Ancak iş sonradan tatlıya bağlanmış olacak ki şarkı albüme girdi ama epeyce geri plana itilmiş olarak. “Single” olarak çıksa “Resim” kadar olmasa da ona yakın ses getirebilecek “Hadi Gel”in bu albümde pek şansı yok gibi gözüküyor.

Söz ve müziği Onur Baştürk’e ait “Özetle” ise diğer üçünün arasında en genç duran, buna karşın en zayıf kalan şarkı. Melodiye değil, ritme yüklenmiş bu şarkının dans edilen, eğlenilen mekânlarda çalınma ihtimali yüksek evet ama öyle kolay eşlik edilebilecek, ezbere alınıp, birlikte söylenecek bir şarkı değil. Keşke Ajda bu şarkının nakarata doğru yürüyen bölümlerini böyle Ferhat Göçer janrından bir pes bir dik söylemek yerine sadece pesten ama adeta fısıldar gibi, seksi bir sesle söyleseydi. Çok başka bir etki yaratılabilirdi sanki.

Albümdeki bir diğer kategori ise eski Ajda şarkılarını hatırlatan, daha ziyade seksenlerdeki Ajda’nın rüzgârını estiren dört şarkı; “Farkın Bu”, “Yine Tek”, “Heves” ve “Asla”. Zaten “Heves” dışındaki diğer üç şarkının üçü de yabancı şarkılar üzerine yazılan Türkçe sözlerle oluşturulmuş (eskiden “aranjman” adı verilen yöntem) “cover”lar. Ajda’nın her dönem, her devirde şarkıcı olarak en iyi olduğu alan tam da bu zaten. Özellikle “Farkın Bu”, adeta “Süper Star ‘83” albümünden arta kalmış gibi duruyor, gerek şarkının melodik yapısı, gerekse Ajda’nın vokal tekniği açısından.

Yakın ya da uzak çevremden, albümü dinleyen, bilen hemen herkesten edindiğim izlenim, “Yine Tek”in açık ara önde olduğunu gösteriyor. Hareketli “hit”ler bir yana konulursa, “Yine Tek” sahiden de farklı bir etki bırakıyor dinleyende. Bu şarkı da “Sen Mutlu Ol”dan çıkıp gelmiş gibi. O albümdeki Garo Mafyan düzenlemelerinin tadı çok belirgin hissediliyor. Ajda’nın Doğulu olmaktan da, Batılı olmaktan da vazgeçmemiş yorumu ise en çok bu şarkıya cuk oturuyor.

“Asla” diğer ikisine göre daha yeni duran, doksanlar civarında gezinen bir “cover”. Ciddi bir şarkıcılık performansı gerektiren, enteresan bir melodik yürüyüşü var bu şarkının ama haliyle Ajda haydi haydi üstesinden geliyor. Her ne kadar Nazan Öncel’in yazdığı Türkçe sözler, Öncel’den beklenecek kadar şaşırtıcı olmasa da, “Asla”, albümün çıtasını yükselten şarkılar arasında rahatlıkla sayılabilir.

Söz ve müziği Muraz Aziret imzası taşıyan “Heves” ise, klasik Ajda tarzının izinden giderken biraz daha “Cool Kadın” albümüne yakın duran, biraz “Vitrin”, biraz “Amazon” etkisi hissedilen bir şarkı. “Başıma taç olsun, canıma yoldaş olsun,” başta olmak üzere klişeler üstü şarkı sözleri ise hayal kırıklığı yaratıyor. Keşke biraz daha özen gösterilseymiş.

Albümün bence en kötü şarkısı ise bu iki kategoriye de dâhil edilemeyecek tek şarkı olan “Ucuz Roman”. Ne Ajda’ya, ne de Yüksek Sadakat’e yakışıyor bu “Ucuz Roman”. Adeta zorla yapılmış gibi. Hani Ajda’nın “rock” söyleme hevesi deseniz, şarkının “rock”la da pek bir ilgisi yok. Enerjisi düşük, gidişi yoran, niye başlayıp niye bittiği belli olmayan, sıradanın da altında seyreden bir şarkı bu. Albüm sıralamasında “Ucuz Roman”ın hemen ardından “Arada Sırada”nın Seda Sayan versiyonunun gelmesi de bir başka ironi (Aslında Sinan Akçıl ve Tolga Kılıç versiyonu ama, stili “ver Seda Sayan söylesin” ya, o bakımdan).

Yeri gelmişken, “ay çok şahane bir şarkı bulduk, hadi dinleyicilere versiyonlardan versiyon beğendirelim” mantığıyla “Arada Sırada”nın suyunu çıkarmaktansa, başka birkaç şarkıya daha farklı versiyon yapılsa daha iyi olabilirmiş. “Yine Tek”in hareketli bir versiyonu hiç de fena olmazmış mesela.

Albümde çok sayıda aranjörle çalışılmış. Ozan Çolakoğlu, Volga Tamöz, Sinan Akçıl, Emrah Karaduman, Selim Çaldıran, Tolga Kılıç ve albümün müzik direktörlüğünü de yapan Cem İyibardakçı. Her biri üzerine düşeni hakkıyla yapmış olsa da, müzikal bütünlüğün önündeki en büyük handikap galiba bu çok çeşitlilik olmuş.

Bir de atlanmaması gereken önemli bir husus var. Herkesin bildiği üzere altmışlı yıllarda ve yetmişlerin bir kısmında şarkı kayıtları stüdyolarda canlı çalan enstrümanlar eşliğinde, bir defada yapılırdı. Sonra teknoloji geliştikçe enstrümanlar önceden kaydedilmeye, şarkıcılar bu “playback”lerin üzerine söylemeye başladı. Şimdilerdeyse hepsi birbirinden ayrı yapılıyor desem yeridir. Yani bırakın şarkıcının bir şarkıyı bir kerede baştan sona okumasını, her bir kelimesini başka bir gün söylemesi dahi mümkün. Nitekim bu rahatlığı, kolaycılığı, hileyi (artık adına ne derseniz deyin), kullanmayan yok gibi. Peki sizce Ajda’nın buna ihtiyacı var mı?

Yani Ajda stüdyoya girip dört dakikalık bir şarkıyı “playback” üzerine (elbette birkaç provadan sonra) bir defada söyleyemeyecek bir şarkıcı mı? Bence değil. Hatta şu an ülkede bunu yapabilecek yeterlilikteki sayılı şarkıcıdan biri. Ama her nedense Ajda’nın vokal kayıtları hep kesik kesik, kopuk kopuk. Belli ki kesilmiş, yapıştırılmış, “edit”lenmiş, hatta belki de “Pro Tools”lanmış (bir çeşit ses düzeltme programı).

Aslında bu problem son birkaç yıldır yayımlanan tüm albümlerde var ama doğrusu bu ya, Ajda’ya yakışmıyor. Ben Ajda Pekkan olsam, girer bir defada okur ve sesimin üzerinde bu kadar çok oynanmasına, ruhunu, duygusunu kaybedip mekanikleşmesine izin vermezdim naçizane.

Bir hayli “Photoshop”lanmış olmasına karşın, Ajda’nın şahane göründüğü Nihat Odabaşı imzalı kartonet resimleri ve genel olarak kartonetin tüm tasarımı gayet şık ve albenili. “Yakar Geçerim”in klibinde albüm kapak resimlerinin görselliğine gönderme yapılması ise görsel bütünlük açısından son derece yerinde bir tercih. Ajda tam da görmek istediğimiz gibi. Yaşsız, kusursuz, çok çarpıcı ve hatta eni konu seksi.

Belki “Farkın Bu” gibi iddialı bir ismin içini doldurmayacak bu albüm. Belki “Farkın Ne?” sorusunun Ajda kariyerindeki karşılığı olmayacak. Ama kabul etmeli ki Ajda’nın bu albüme kadar gelmiş kariyeri de öyle böyle değil. En iyilerinizi yolun çok başında yapmışsanız, sonra ne yapsanız dudak bükülür, kolay hazmedilmez. Yine de yazının başında saydığım nedenlerden ötürü, bu albüm görevini yerine getirmiş, 2011’i de Ajda dinleyerek, (dinlemesek bile) Ajda konuşarak geçirmemizi sağlamıştır. Kim bilir belki de Ajda’nın farkı aslında budur!

EYLÜL 2011

Hakkımda

Takip Et

Bu Hafta Çok Okunanlar

Arşivden