Yeter ki Müzik Olsun

İsmail Altunsaray & İsmail Tunçbilek - "İp Attım"

“Ankara havası” diye bir gerçeği var bu memleketin. Ne eller havaya pop, ne cayır cayır “rock”, ne hıdı hıdı dıdı dıdı “rap” ve vals, tango, köçekçe, oryantal, şu, bu… Hayatının bir kısmı eğlenme maksadıyla bir araya gelmiş insan topluluklarının içinde geçmiş biri olarak bizzat şahidim ki en elit, en nezih partilerin, düğünlerin, organizasyonların en burnundan kıl aldırmayan davetlileri bile gecenin sonunda bir Ankara havasına teslim olur, olmuştur; bu hiç sekmez.

“Ankara havası” denince akla bin yıldır “Misket”, “Fidayda” filan gelirdi ama sonra Ankaralı şarkıcılar modası başladı ve “Bas Bas Paraları Leyla’ya” gibi, “Arabada Beş Evde On Beş” gibi sonradan yapılma ya da tornistan şarkılar eklendi literatüre. Ne var ki 2010’lu yıllarda türün klasiklerine iki yeni eser eklendi ki onlar en az “Misket” ve “Fidayda” kadar yaygınlaştı ve hatta denilebilir ki kalıcı oldu. Evet, “Ankara’nın Bağları” ve “Erik Dalı”ndan bahsediyorum.

“Erik Dalı” başka bir yazının konusu; şimdi konumuz “Ankara’nın Bağları”. Hani her düğün dernekte şakkıdı şukkudu bize göbek attıran o meşum türkü. 2010’lu yılların başında Ankaralı Coşkun’un sesinden meşhur oldu ve hemen her sahne repertuarına girdi. Gelin görün ki aslında böyle bir türkü yoktu. Yani vardı da aslı böyle değildi. Orta Anadolu abdal geleneğinin son temsilcilerinden Seyit Çevik’in zamanında Kırşehir’in Keskin yöresinden derlediği türkü, “İp Attım Ucu Kaldı” diye biliniyordu. Babası da bir saz sanatçısı olan Seyit Çevik, kendisine Hacı Taşan tarafından hediye edilen kemanla müziğe başlamıştı ve bu türküyü de kemanıyla pek güzel çalar, içli içli de söylerdi. Zaten sözlerine bakıldığında da acıklı, hüzünlü bir türküydü.

Peki ne oldu da bu türkü bir oyun havasına, “Ankara havası”na dönüştü?

İşte o da tamamen bu Ankaralı şarkıcı modasının bir sonucu. Coşkun Direk, nam-ı diğer Ankaralı Coşkun, türküye aslında var olmayan bir nakarat yazdı. Herkesin malumu o nakarat, Ankara’nın bağlarından, büklüm büklüm yollarından bahsediyor ve sarhoşluktan kollarını kaldıramayanları dahi piste çıkmaya teşvik ediyordu. Başardı da nitekim. Artık yeni bir oyun havamız olmuştu.

Bu iyi bir şey midir, kötü bir şey midir, tartışmaya çok açık. Anonim ve otantik türkülerin, ağızdan ağıza hatta bazen yöreden yöreye değiştiği vakidir ama bu tam olarak öyle bir şey değil. Bir nevi deforme etmek belki. Ne çare artık bir nesil bu türküyü böyle biliyor, böyle ezbere aldı.

Halk müziğinin günümüzden iki ustası İsmail Altunsaray ve İsmail Tunçbilek de buradan yola çıkarak olsa gerek, türküyü orijinal haliyle, “İp Attım” adıyla yeniden seslendirmişler. Kalan Müzik etiketiyle geçtiğimiz günlerde yayımlanan tekli, türküyü İsmail Tunçbilek’in düzenlemesiyle otantik haliyle ama modernize edilmiş bir biçimde dinleyici karşısına çıkarıyor.

Halk müziği tek sesli mi kalmalıdır, çok sesliliğe adapte mi edilmelidir tartışmasına girersek, ‘80’li yıllara geri dönmemiz gerekir. Halk müziği her şeye rağmen, gelip geçen bütün modalara, akımlara rağmen ayakta kalabilmiş, kemik dinleyicisini hiç kaybetmemiş bir tür. Göze görünmese de çok dinlendiği, farklı müzik türlerinin içinden de sık sık geçtiği bilinen bir gerçek. Bu anlamda gerek İsmail Tunçbilek’in gerekse İsmail Altunsaray’ın ayrı ayrı ve birlikte yaptıkları işlerin halk müziğinin diri tutulmasında ve geniş zamanlı kalmasında önemli olduğunu düşünüyorum.

Bu tür düzenlemeler otantiği bozuyor mu bozmuyor mu kısmı akademik düzeyde tartışma gerektirir belki ama genç kulaklar için, (misal alttaki ritim yürüyüşünün) bir yakalayıcı etkisi var bence ve bunu da hafife almamak gerekir. Orijinal, tek sesli haliyle çalınsa suratları ekşiyecek insanlarla dolu partilerde “dj” marifetiyle şekil değiştirmiş türkülere nasıl ayılıp bayıldıklarını çok gördüm zira.

Batu Akdeniz - "Bir Sebebi Var"

Tam 13 yıl önce, ergenliğin ilk yılları, dostum Barış Ercan bana gitara başlayacağını ve bir gitar kursuna yazılacağını söyledi. Benim böyle bir eğilimim ya da isteğim yoktu, ama ona eşlik etmek istedim, sonra tavuk döner yeriz falan.

Bir kursa girdik, içeride fotoğrafta yanımda gördüğünüz Serkan Hoca var. Barış yazıldı, Serkan Abi bana yazılıp yazılmak istemeyeceğimi sordu. "Abi benim gitarla, ‘rock’ müzikle falan çok alakam yok ya…" dedim. Israr etti, ben de liseye yeni başlamışım, korkunç bir öğrenciyim ve akademik olarak çok şey vaat etmiyorum (ama çoğunuza olduğu gibi vaat ettiğime inandırılmıştım.)

"Tamam hocam ya, ben de bir ay deniyim bari," dedim.

O bir ay hala bitmedi.

O sabah uyandığımda gitara başlayacağımı bilmiyordum. Yine o gün oraya gitmesem, mesela hikâyeye direkt tavuk dönerciden başlasak, şimdi bu yazıyı yazacağımı düşünmüyorum.

Serkan Abi o gün beni ikna ederek ve bana ilk gitarımı vererek hikayemin başlamasına sebep oldu. Hikâyemi yazmak için ilk kalemimi elime tutuşturmuş gibi düşünün.”

Instagram paylaşımlarından haber çıkaran magazin sayfalarına özenmek gibi olmasın Batu Akdeniz’in geçtiğimiz günlerde sosyal medya hesaplarından paylaştığı bu yazı ve fotoğrafı alıntılamak istedim. Malum, ‘90’lardan bu yana her Türk gencinin varlığının yegâne temeli şarkıcı olmak. Önceleri bu konuda yeteneği olmayanların hevesini tanınmak, hayran kazanmak niyetine bağlardım ama öyle değilmiş, artık anlıyorum. Çünkü tanınmış ve hayran kazanmışlar da bir gün geliyor, şarkıcı oluyor. Sadece şarkıcı da olmuyor üstüne üstlük; illaki şarkı da yazıyor, “söz yazarı” ve “besteci” de oluyor.

Öte yandan gerçek yetenek, kendi kendine yolunu bulabiliyor. Batu gibi hiç zorlamasanız, aklınızdan geçirmeseniz bile…

Evet, Batu Akdeniz gerçek bir yetenek. Gerek grubu Heavy Sky’la yaptığı albüm, gerekse solo işlerine baktığınızda, onun Türkiye’de ‘rock’ müzik için ne denli önemli bir kazanç olduğu çok açık gözüküyor.

Hayırlısıyla sonuna geldiğimiz 2020 yılında sırasıyla “Eksik”, “Yarın Yokmuş Gibi”, aynı şarkının akustik versiyonu ve “Vurdum Kendimi Yola” adlı şarkıları yayımladı Batu Akdeniz. Geçtiğimiz günlerde ise yeni teklisi “Bir Sebebi Var”, Garaj etiketiyle dijital platformlarda yerini aldı.

Söz ve müziği Batu Akdeniz’e ait şarkının düzenlemesini Bulut Gör yapmış. Batu’nun müziğinin harcında klasik ve melodik “rock” müzik var. Buna karşın günün “sound” anlayışını yakalayarak hem çok olgun hem de genç şarkılar yaratabiliyor. “Bir Sebebi Var” tam da böyle bir şarkı.

Tertemiz bir “sound”, ilk saniyelerinden itibaren eşlik etme hissi uyandıran bir ritim yürüyüşü, giderek agresifleşen gitarlar, güçlü bir vokal. Bu vokal kısmı bir tık önemli çünkü ülkede Thom Yorke ekolü ile Kaan Tangöze ekolü arasına sıkışmış o kadar çok genç ‘rock’ solisti var ki, Batu’yu ayrı bir yere koymak lazım.

Şortları ve beyaz çorapları ve şapkalarıyla iki genç adam Yoğurtçu Parkı’nın basketbol sahasında çalarmış ve söylermiş gibi yapıyorlar. Klibin özü bu. Her ikisi de kamera karşısında olmaktan son derece rahatsız, o çok belli. Salman arada bir dans etmeye yelteniyor ama pek de beceremiyor sanki. Bilge Kağan’sa kameraya bakmak bile istemiyor.

Bu son derece “kitsch” ama izlemesi de bir o kadar eğlenceli klip Salman Tin ve Bile Kağan Etil’den kurulu KÖFN’ün “Geri Dön” adlı parçasına ait. Parça, ikilinin geçtiğimiz eylül ayında Dokuz Sekiz Müzik etiketiyle piyasaya çıkan dört şarkılık kısaçaları “Dans”da yer alıyor.

“Dans” kendi klasmanında, 2020 yıl içinde yapılmış en iyi iş olabilir. Başta yukarıda bahsi geçen şarkı olmak üzere dört şarkının dördü de çok iyi, sıkı dans parçaları. Salman Tin tarafından yazılan ve Bilge Kağan Etil tarafından düzenlenen çok basit, çok sade, neredeyse minimal bir şekilde çalınmış, söylenmiş. “Sound”un profesyonel bir stüdyodan çıkmadığını da fark ediyorsunuz dinlerken ama bu sizi rahatsız etmiyor. Çünkü iç gıcıklayıcı melodileri, akılda kalıcı nakaratları ve dile takılan sözleriyle şarkıların çok “catchy” ama bir yandan da çok “cool” havasına anında kapılıyorsunuz. En çok da bu yüzden “Geri Dön”ün ve “kitsch”likte ondan aşağı kalmayan “El”in klibi bütünü tamamlıyor zaten.

Söz ve müziğin çok ama çok iyi örtüştüğü “El”, daha ilk dinleyişte eşlik etme ihtiyacı uyandıran “Geri Dön”, hipnotik etkisiyle “El” ve yüksek temposuyla “Tenine Alıştım Ben” insanın kanını kaynatan, iç açıcı ve aydınlık şarkılar. KÖFN’ün “Dans” çağrısına kayıtsız kalmak mümkün değil.

Salman Tin ve Bilge Kağan Etil’in müzikal ortaklığı, ev arkadaşlığı ile başlamış. Biri kendi şarkılarını yazan, biri aranjörlük yapan iki müzisyenin bu tesadüfi tanışıklığı, hem şarkılarını daha önce Soundcloud üzerinden paylaşan Salman Tin’in profesyonel anlamda şarkı yayımlamaya başlamasına neden olmuş hem de KÖFN’ü yaratmış.

2018’de “Bul Beni” ve “Sensiz N’aparım Ben” teklileriyle başlayan KÖFN macerası, 2019’da “Güneşe Dokundum” ve “Yarım Yarım” teklileri ve bu şarkıların da içinde yer aldığı, yedi şarkılık “Tepeler” albümüyle devam etmiş. 2020’de ise “Taş Kalbinin Çöllerinde”, “Fren” ve “El” teklilerini “Dans” kısaçaları takip etmiş.

Salman Tin’in solo çalışmaları da o zamandan bu zamana, KÖFN’le paralel ilerliyor. 2018’de “Bir Yol Bulunur, Bir Son Bulunduysa” ve “Gözlerinde Bir Yer” gibi iki güçlü parçayla dikkat çeken Salman Tin, 2019’da “Bir Yol Bulunur, Bir Son Bulunursa”nın akustik versiyonu ve “Ben Garsonken” adını verdiği dört parçalık kısaçaları ile çıkışını sürdürmüştü. O günlerde de yazmıştım, yine yazayım; “Ben Garsonken”in açılış parçası “Aptal Yaprak”, bence 2019’da yayımlanmış en iyi şarkılardan biriydi. Bence, yeteri kadar, hakkınca gürültü koparmadı; biraz gölgede kaldı.

2020’de önce “Gözlerinde Bir Yer”in akustik versiyonunu yayımladı Salman Tin. Peşi sıra “Öğrenmiş Bir Kadın” ve “Rüzgâr Beni Savururken” teklileri geldi. Yıl bitmeden ardı ardına iki tekli daha geldi Salman Tin cephesinden. Birisi, yeni nesil müziğin dikkat çekici isimlerinden Hayrettin Taşkaya ile ortak yazıp kaydettikleri “Kırgın Suratın”, diğeri ise gitarist Mert Perkduraner’in Salman Tin’e eşlik ettiği “Güzel Yalanlar”.

KÖFN ve Salman Tin’in solo işleri, aynı müzisyenlerin elinden çıkmasına rağmen birbirinden farklı yollardan ilerliyor. KÖFN, elektroniğin, “synth” seslerin, “loop” teknoljisinin hâkim olduğu, bir neci yeni yeni dans müziği şarkıları üretiyor. Salman Tin ise daha akustik ve şairane şarkılar. Müzikal anlamda daha sakin ve yer yer “blues”a yakınlaştığı şarkılar bunlar. Hani bilmeseniz, farklı müzisyenler tarafından yapıldıklarını sanabilirsiniz. Ortak nokta ise aynı kendine haslık, söz-müzik dengesi, genç dil ve henüz işin ticaretine girmemiş, girmeye de hiç niyetli gözükmeyen amatör ruh. Dolayısıyla Salman Tin ve Bilge Kağan Etil’in müziğin yakın dönem genç jenerasyonu içinde kazanç hanesine yazabileceğimiz isimler olduğunu söyleyebilmek mümkün.

KÖFN, “El” teklisini ve “Dans” kısacalarını Dokuz Sekiz Müzik hesabına yayımlayarak sektörün majör müzik yapımcıları tarafına ilk kez adım attı. Salman Tin’in başından beri Radyotör etiketiyle yayımlanan solo işleri ise halen bağımsız müzik tarafta duruyor. Haliyle de ne yüksek bütçeli klipler ne şarkıları dizilerde çaldırmalar ne de basın duyuruları, tanıtımlar var o cephede. Müzisyenleri ve şarkılarını kendi kendine keşfetmeyi seven kuşak için kuşkusuz bunun bir cazibesi var. Öte yandan teknik açıdan daha profesyonel kayıtlar yapabilmek için (ki bu müzikten kazandığınız parayla ve o parayı müziğinize geri döndürmekle doğrudan ilgili) daha fazla tanınır, bilinir olmak da kabul edilebilir bir seçenek. Çünkü hem Salman Tin hem de KÖFN oluşumu, “Ellerinde daha fazla imkân olsa neler yaparlardı kim bilir” dedirtecek bir nüve taşıyor; bu aşikâr.

Gelelim Salman Tin’in bir hafta arayla yayımlanan son iki teklisine…

Salman Tin ve Hayrettin Taşkaya’nın ortak imzasını taşıyan “Kırgın Suratın”ın düzenlemesini Hayrettin Taşkaya yapmış. İki müzisyenin söz ve melodi iklimlerinin uyumu kadar seslerinin uyumu da şarkıyı etkileyici kılıyor. Aşkın türlü halleri türlü şarkılarla anlatılır bin yıldır. Herkes benzer hikâyeler yaşar belki her dilde farklı tınlar, yeniden yazılır, yazıldı hep. “Kırgın Suratın” da böyle bir şarkı. Aynı kelimelere yazılmış aynı hikâyenin hiç söylenmemiş cümleleri ve o cümlelerle birlikte sanki kendiliğinden çıkıp gelivermiş gibi duran melodi, sınırları geniş bir müzikal anlayışla düzenlenmiş.

Söz ve müziği Salman Tin’e ait “Güzel Yalanlar” ise klasik gitar yürüyüşü ile başlayıp “blues”a doğru yol alan, Mert Pekduran’ın solosuyla ateşlenen, sakin, sade, iddiasız ama akla hemen yer eden bir şarkı.

Alakasız bir fotoğraf değil; "Güzel Yalanlar" tekli kapağı :)

Artık müzikte öncelikli aradığımız husus olmasa da ben yine de söyleyeyim: Salman Tin çok güçlü bir ses, çok buğulu, çok kadife, çok sıfat sıfat üstüne bir ses, bir şarkıcı değil. Elbette olması da gerekmiyor; özellikle de kendi şarkılarını yazan, anlatan bir müzisyen olması hasebiyle. Ayrıca kendi kuşağındaki birçok şarkıcı gibi bozuk bir Türkçe, yanlış vurgular, burundan çıkan bir sesle şarkı söylemiyor. Zamanla şarkıcılığını geliştirmemesi için de bir sebep yok.

İster sondan başlayın ister baştan ama henüz keşfetmediyseniz hem Salman Tin hem de KÖFN diskografilerini keşfetmekte daha fazla geç kalmayın. Garanti veriyorum, seveceksiniz.

Hakkımda

Takip Et

Bu Hafta Çok Okunanlar

Arşivden