Albümlerine iddialı isimler takmayı seviyor Demet Akalın. “Kusursuz 19”, “Zirve 2010”, “Giderli 16” derken şimdi de “Rekor”la çıkıp geldi. Seyhan Müzik etiketiyle geçtiğimiz günlerde yayımlanan yeni Demet Akalın albümü sadece adıyla değil, içeriğiyle de iddialı. Albümde 15 şarkı ve bir de farklı versiyon var.
(24 Haziran 2014 tarihinde Milliyet Sanat dergisi internet sitesinde yayımlanmıştır.)
Türkiye’de “rock” müziğin ciddi bir ivme kazandığı 2000’li yılların tam ortasında tanış olmuştuk 110 grubuyla. O furya içerisinde pek de fazla örneği olmayan elektronik-“rock” sularında yüzen grup, yaygın medyada pek fazla görünmese de, türün meraklıları tarafından takip edilir olmuştu. 2007 ve 2010 yıllarında da birer albüm yayımlayan 110’un solisti ve bel kemiği Candan Tezel, geçtiğimiz aylarda ilk solo albümüyle karşımıza çıktı. Tezel’in EMI etiketiyle yayımlanan albümü “Hikâyeler” adını taşıyor.
2013 yılının son aylarında albümün habercisi olan “Bir Şarkı” servis edildiğinde, ben dâhil birçok kişi Candan Tezel’in 110 grubunun solisti olduğunu hatırlamadı; zira şarkı 110’un müzikal çizgisinden çok farklı, akustik bir pop-“rock” şarkısıydı ve hatta bir parça Teoman şarkılarını anımsatıyordu. (Nasıl ki pop müzikte bir dönem yeni çıkan her kadın şarkıcı Ajda Pekkan’a benzetildi ise, “rock” müzikte de solo erkek şarkıcıların dinleyici nezdindeki rol modeli Teoman ve birçoğu bu benzetmeden ister istemez nasibini alıyor; benzese de, benzemese de. Ki Tezel’in fizik olarak da Teoman’ın genç halini anımsatması bu benzetmeyi kaçınılmaz kıldı.)
“110 grubunun dağıldığını söyleyemeyiz,” diyor Candan Tezel röportajlarında. Kaldı ki grup elemanlarından birinin gruptan bağımsız bir albüm yapması her zaman grubun dağıldığı anlamına gelmez zaten. Hele ki kendi şarkılarını yazan bir müzisyenden bahsediyorsak… Nitekim Tezel de bu albümde 110’dan bağımsız, nispeten farklı bir çizgide çıkıyor karşımıza. ‘80’ler “sound”unun ama en çok da Depeche Mode’un izlerini süren “Her Gün” ve “Nasıl İstersen” bu genellemenin dışında tutulabilir ki zaten bu iki şarkının bestesine de yine 110’dan Ozan Yılmaz, Candan Tezel’le birlikte imza atmış. Hayatının bir dönemini Depeche Modelar, Ahalar, Alphaviller, Duran Duranlarla geçirmiş biri olarak özellikle “Her Gün”ü daha ilk dinleyişte bağrıma bastığımı söyleyebilirim yeri gelmişken.
Albümde bir de 110 albümlerinden çıkıp gelmiş, grubun sevilen şarkılarından biri olan “Özledim Seni” var. Şarkıyı bu kez daha akustik bir düzenleme ile dinliyoruz. Bu şarkı ve diğer tüm şarkıların söz ve müziklerinde Candan Tezel’in, düzenlemelerde ise Tezel’le birlikte Ozan Yılmaz’ın imzası var.
Son sırada yer almasına rağmen güncel Türkçe “rock” çizgisine daha yakın duran “Âşık Olalım” ticari açıdan albümün saklı kozu olabilir. “Bir Şarkı” zaten “radyo dostu” kıvamıyla da bir çıkış şarkısı olarak üzerine düşeni yaptı. İkinci klip şarkısı “Rüzgârla” ise depresif Türkçe “rock” sularında seyreden bir başka ticari şansı yüksek şarkı (Türkçe “rock”ın vazgeçilmez “koku, yatak, vücut” sözcükleri de dahil olmak üzere.) “Senin Olsun” hem sözleri hem de melodik yapısıyla albümün en sıcak şarkılarından biri. Daha akustik, melodik ve söz ağırlıklı şarkıları sevenlerdenseniz, “Senin Olsun” gibi, “Hiç Kimse” de sizi başka türlü etkileyebilir bu albümde.
Deneyimli bir müzisyenin ince eleyip sık dokuyarak, ustalıkla kotardığı, içinde farklı müzikal tatlar, farklı “Hikâyeler” barındıran ama kendi içinde bütünlüğünü de koruyan, eli yüzü düzgün, derli toplu bir albüm bu. Bazen gruplardan ayrılan müzisyenlerin solo albümlerini dinleyince neden bu işe kalkıştıklarını anlayamazsınız; o derece aynıdır grupla yaptığı müzik çünkü. Candan Tezel’in albümünde en azından bu söz konusu değil.
Albümün fotoğrafları Fethi Karaduman tarafından çekilmiş, kartonet tasarımı ise Arda Aktaş tarafından yapılmış. Bu özenli kartonetin kesim ve baskısının ise aynı özende olduğunu söylemek ne yazık ki mümkün değil (en azından bendeki kopyada kesim çapakları olduğu gibi duruyordu.)
(16 Haziran 2014 tarihinde Milliyet Sanat dergisi internet sitesinde yayımlanmıştır.)
Necdet Kaya ilkokul yıllarında bağlama eğitimi alarak başladığı müzik yolculuğuna konservatuar eğitimi ile devam etmiş. Henüz 20 yaşındayken sahneye çıkmaya başlayan Kaya’nın ilk albümü “Yar İmiş Meğer”, 2007 yılında yayımlanmış. 2011 yılında “Kopardılar Dallarımı” adlı ikinci albümünü piyasaya süren Necdet Kaya’nın yeni albümü “Yanık Türküler”, geçtiğimiz günlerde Esen Müzik etiketiyle dijital platformlarda ve müzik market raflarında yerini aldı.
Ali Osman Erbaşı’nın müzik yönetmenliğini yaptığı bu albüm, halis muhlis bir halk müziği albümü… Tam on altı türkü var albümde ve türkülerin her biri tamamen usulünce ve üslubunca icra edilmiş, seslendirilmiş. Erbaşı tam tabiriyle çekirdekten yetişme bir müzisyen ve bugüne dek halk müziğini hem otantik haliyle icra eden, hem de modernize edilmiş haliyle seslendiren isimlerle çalışmış. Bunların arasında Belkıs Akkale, Gülşen Kutlu, Arif Sağ gibi isimler de var, Zara, Şükriye Tutkun ve hatta Müslüm Gürses gibi isimler de. Bu albümde ise öyle abartılı modernize etmeler, sentezlemeler filan yok. Handiyse vakti zamanında TRT radyolarından dinlediğimiz türden bir saflık, paklık… Sazların icrası tek sesli değil elbette. Hatta halk müziğinde pek de sık rastlamadığımız akordeon, obua, viyolonsel ve banjo gibi enstrümanlar da kullanılmış yer yer ama tüm bunlar türkülerin otantik hallerine zeval getirmeyecek kadar dozunda katılmış baharatlar olarak albüme çeşni veriyor; amaca dönüşmüyor, araç olarak kalıyor. Zaten en önemlisi, Necdet Kaya türküleri abartılı şive taklitlerine, gırtlak oyunlarına boğmadan seslendiriyor. Türkücüler arabesk, arabeskçiler türkü söylemeye başladığından beri bu denli “temiz” türkü söyleyen pek kimse kalmadı malum (TRT sanatçılarını tenzih ederek söylüyorum tabii.)
Bununla birlikte albümün tamamında (çok bildik türküler de dahi) bir tempo düşüklüğü, bir olması gerekenden daha yavaş olma hali var. Bunun sebebi Necdet Kaya’nın şarkıcı olarak bu tamperamanda seyretmesi ve düzenlemelerin ona göre yapılması da olabilir; tam tersine düzenlemeler böyle yapıldığı için Necdet Kaya’nın bu tempoda söylemesi de, onu bilemiyoruz. Ancak bu durum, standartlara kıyasla epeyce uzun bir albüm süresince dinleyici için yer yer yorucu olabiliyor.
Ne şekilde icra edilirse edilsin, içinde türkü barındıran albümlerde sıklıkla eleştirdiğimiz şey, genellikle hep aynı türkülerin kullanılıyor olması. Oysa halk müziği bu toprakların bilinen en eski müziği ve sonsuz bir zenginlik, çeşit içeriyor. Bu albümde de son yıllarda piyasada dolaşımda olan türküler ağırlıkta… “Bahçada Yeşil Çınar”, “İşte Gidiyorum Çeşm-i Siyahım”, “Gelevera Deresi”, “Beyaz Giyme Söz Olur” bunlardan sadece bir kaçı. Neyse ki pek bilinmeyen, orijinal birkaç türkü de var. Bunların arasında 1500’lü yıllarda yaşamış halk ozanı Seyyid Seyfullah Kasım Efendi’ye ait olan “Bir Dost Bir Post Yeter Bana”, Hasan Durak’tan alınan ve İhsan Öztürk tarafından derlenen “Bir Ay Doğar”, 20. yüzyıl şairlerinden Hafız Kamil’e ait olan ve Necdet Kaya tarafından derlenen “Yayılsın Âleme Şanın Sevdiğim” sayılabilir. Keşke her türkü albümünde böyle en azından birkaç farklı eser olsa.
Albümde özellikle Mustafa Sayan tarafından bestelenmiş Âşık Veysel sözleriyle “Mimar” türküsüne dikkatinizi çekmek isterim. Bazen dünya üzerinde bin kitabın, filmin, resmin anlatamadığını, bilimin, ilmin, fennin açıklayamadığını bir halk ozanının birkaç dizesi özetleyiveriyor ve şaşırıp kalıyorsunuz. “Mimar” tam da öylesi bir türkü işte…
Ketkolektif tarafından çekilmiş pastoral fotoğraflar ve Mehtap Arslan’a ait grafik tasarım, albümün iklimine, dokusuna ve duygusuna çok uygun bir kartonetin ortaya çıkmasını sağlamış.
Özetle; çeşitli yörelerden tadında ve deminde, adlı adınca türkü dinlemek için son dönemde tavsiye edilebilecek birkaç albümden biri “Yanık Türküler”. Türün sevenleri kaçırmasın.
(9 Haziran 2014 tarihinde Milliyet Sanat dergisi internet sitesinde yayımlanmıştır.)
Hazal’in ilk albümü “Sevdalım”, 1995 yılında yayımlanmıştı. 1997 ve 2000 yıllarında da birer albümü çıktı piyasaya, sonra uzunca bir süre sesi duyulmadı. 2009 yılında piyasaya çıkan albümü ise çok fazla duyulmadı, o dönemin gürültüye giden albümlerinden biri oldu. Ve Hazal geçtiğimiz günlerde Fono Müzik etiketiyle yayımlanan yeni albümü “Aşktan Bıçak”la bir kez daha karşımıza çıktı.
Bu kadar uzun bir zamanda bu kazar az sayıda albüm yayımlayıp, ortalıkta bu kadar az görünüp yine de bu kadar derin iz bırakmış olmak her pop şarkıcısına nasip olan bir şey değil. Nitekim pop müzikle biraz ilgili hemen herkes Hazal’ın “Sevdalım”, “Elden Yar Olmaz”, “Osman Abim”, “Sürgün Aşkımız” şarkılarından birini olsun bilir. Öncelikle sesi ve şarkılık tavrıyla, sonrasında sesine yakışan, doğru şarkılarla hafızalara kazınmıştır çünkü. Ne şatafatlı bir görsellik, ne magazin malzemesi bir hayat tarzı ne de iddiası boyundan büyük bir duruş… Birinin olsun yanından geçmeden pop müzik yapmak çok zordur oysa. Hazal bunu başarmış ender isimlerden biridir.
Bu yeni albümünde de Hazal yine iddiasız. Öyle popüler mi popüler besteciler, meşhur mu meşhur aranjörlerle filan çalışmadan ve muhtemelen öyle büyük paralar da harcamadan eli yüzü düzgün, iyi bir pop albümü yapılabileceğini bir kez daha gösteriyor bize. On şarkının yer aldığı albümün sürprizi, Hazal’ın ilk albüm “hit”lerinden “Elden Yar Olmaz”ın yeni düzenlemesi. Albümün tamamının düzenlemelerini yapan Ali Cem Çehreli, söz ve müziği Kerime Abidik’e ait bu neredeyse yirmi yıllık şarkıyı, hiç deforme etmeden güncellemiş. Kerime Abidik’in bu albümde iki de yeni şarkısı var. Etkileyici bir aşk şarkısı olan “Gecemin Düşü” tam da ‘90’lı yıllar popunun iyi hatırladığımız şarkılarının arasından ses verir gibi. Latin ritimli, eğlenceli bir şarkı olan “Aşk Her Şeye Hâkim” de iyi hoş ama şarkının “A” bölümü bir zamanlar “Işıl Yücesoy’un söylediği “Bir Var Bir Yok” adlı şarkıya çok yakın seyrediyor; ona da takılmadan edemedim.
Albüme adını veren ve sözleri Günay Çoban tarafından yazılıp, bestesi Dost Bilen Kırım tarafından yapılan “Aşktan Bıçak” ve albümün açılışında yer alan Dost Bilen Kırım şarkısı “Kutup Yıldızım”, daha ilk dinleyişte dikkat çeken, “hit” adayı iki şarkı; başka bir ifadeyle albümün iki kozu. Sözleri Burçak Durak, bestesi Alper Çam imzası taşıyan “Güvercinler Uçabiliyor mu?” da kısa vadede değil belki ama zaman içerisinde değerini bulacak kıymetli bir şarkı. Bir başka Dost Bilen Kırım şarkısı olan “Kırık”ın da yıllardır sevdiğimiz Hazal şarkılarının arasına dâhil olmaması için hiçbir sebep yok.
Dost Bilen Kırım imzalı “Nerelerdeydin” ve “Sayende”, albümün hareketli pop-alaturka şarkıları. Bestesi Tasos Panagis tarafından yapılan, sözleri Dost Bilen Kırım tarafından yazılan “İzi Kalır” ise farklı melodik yapısıyla dikkat çekiyor. Bu arada bu albüm Dost Bilen Kırım ismini bir şarkı yazarı olarak hafızalara kazımak için yeterince sebep barındırıyor; bunu da vurgulamak lazım.
Şarkıcılık teknikleri konusunda çok sık yazmak zorunda kalıyorum; zira tuhaf telaffuz biçimleri ve vurgularla şarkı söylemek yersiz bir biçimde moda oldu son yıllarda. Gelin görün ki Hazal doğru vurgularla ve temiz bir Türkçeyle de etkili şarkı söylenebileceğini, iyi bir şarkıcının kendi karakteristiğini sadece bu şekilde bile ortaya çıkarabileceğini gösteriyor bize. Bu anlamda Hazal’dan ders alması gereken çok şarkıcı var.
Stüdyo Celal tarafından çekilmiş Hazal fotoğrafları ve Özlem Semiz’in grafik tasarımıyla hazırlanan siyah beyaz kartonet gayet zarif, zarif olmasına ama iç kapaklar ve kitapçıktaki romantik YouTube videolarını anımsatan resimlere, mikrofonlara filan gerek var mıydı, ona emin değilim.
Yavuz Hakan Tok Müzik Yazarı / Eleştirmen / Arşivci
2001 yılında Bir Zamanlar adlı internet sitesinde müzik yazıları yazmaya başladı. Yanı sıra yazıları, Zip İstanbul, Koara, İkinci Kanal, Caretta, Mezun Life, Popüler Tarih dergilerinde, Bugün gazetesi ve Milliyet gazetesinde yayımlandı.